Câu hỏi:
Em là một người học trái ngành và hiện tại đang làm design tại 1 công ty in-house với gần 3 năm kinh nghiệm. Hiện tại em đang muốn chuyển qua 1 công ty agency nhưng đang phân vân và không biết mình có đủ khả năng làm việc tại các công ty agency hay không?
Trả lời:
Đây là câu hỏi mà Bưởi hay được các bạn inbox vào hộp thư chờ, vì các em không có trong friendlist của Bưởi. Các em thường hay gửi link port nhờ B nghía qua dùm, có người không? Với câu hỏi này, thì B xin chia sẻ chung, mang lên đây cho các em đam mê thiết kế 2D, muốn làm agency, hoặc có thể các em không vào agency, thích làm freelance cũng có thể đọc tham khảo.
1. Đừng nghĩ thiết kế là biết tool là đủ, hoặc biết canva là ngon ăn.
Nhiều bạn trẻ cứ nghĩ mình đã học qua các trung tâm thiết kế đồ hoạ đình đám, các trung tâm nào bây giờ cũng nói là tư duy thiết kế đồ hết. Các bạn nghĩ mình biết Adobe rồi, nên cứ lên máy là thiết kế. Rồi cái tư duy thiết kế đang được rao giảng đó, ai dạy? người đó còn và đang làm agency không? Hay cũng chỉ là đánh freelance? Mê cung lắm á các em, nên học gì thì chính mình cũng nên liên tục cập nhật thị trường, xem trình của mình đang ở đâu, mình thử làm job coi mức độ thị trường ra sao, thị trường có tiếp nhận thiết kế của mình chưa?
2. Đừng nghĩ mình đã biết tìm stock, mua 5k một tấm từ trang shutterstock, thêm các hiệu ứng, ghép hình người từ stock, hình cái chai, cái ly, chụp thêm hình sản phẩm của client đưa vào, gắn cái headline to to là có một layout là mình ok rồi.
Yes, bạn ok nha, không có gì sai hết. Cho đến khi bạn gửi port vào agency bị chê. Nhưng dù có bị chê thì cũng chả có gì sai luôn, bạn cứ mặc kệ cũng được, cho đến khi bạn thấy tự nhiên sao port mình toàn một màu ghép ghép như thế, làm mãi mấy năm mà lương cũng 10tr, 12tr, cao lắm 18tr net. Bạn bè vào agency làm lên 25tr, có đứa nhảy ra làm freelance 30tr/ tháng ngon lành. Lúc đó nếu bạn mặc kệ vẫn ok, bạn chả có gì sai cả, đừng có FOMO, đừng có có peer pressure là được, kệ nó. Thành công của mỗi người khác nhau, không ai giống ai cả. Giống như bạn của anh Bưởi, năm nay cũng 47 tuổi, ngày ngày được xe đưa đón vô nhà máy dệt, làm thiết kế hoa văn cho một công ty dệt may, lương ngót ngét 20tr sau 24 năm đi làm, bạn ấy vẫn happy, thành công của bạn ấy là của bạn ấy, vẫn có nhà, vẫn chở vợ con đi về hạnh phúc. Vậy bạn cứ có sự lựa chọn của mình, tự do mà.
Nhưng nếu các em đã inbox và lo lắng mình đủ khả năng làm việc tại agency hay không? Thì đây là chỉ dẫn của anh, các em có thể nghe, hoặc không? Vì đây là trải nghiệm của anh Bưởi, của người đi làm chết sống tại agency, từ phèn lúa lên trùm cuối phòng sáng tạo, nên mấy bạn chưa kinh qua, thì miễn bàn nha, không kinh qua, chỉ nghe nói thì bàn cái gì? Đứng trên quan điểm nào mà bàn, nghe nói, hoặc nhìn thấy nó khác với người mà tới bây giờ còn đang cắm mặt ở agency đây nè. Hoặc mấy đứa lóc cóc, vô chửi là anh lấy cái thành công của anh ra anh khè, thì bước dùm anh Bưởi luôn. Còn share bài này rồi viết caption chửi, thì anh cũng chịu thua, vì cái mỏ hỗn không ai cãi lại đâu.
1. Hiểu agency là gì? Vai trò của Designer ở agency là gì? Trước khi apply vô.
Agency đi ra từ chữ urgent (theo lời các ann chị đi trước kể lại) là có nghĩa gấp, cái gì gấp, khó, client làm ko được, hoặc ko có người làm thì mới qua agency. Hiện nay client giàu có đã có cả team agency trong nhà luôn rồi, gọi là inhouse.
Agency nghĩa là consultant, là người chuyên nghiệp tư vấn gỉai pháp
Agency cung cấp giải pháp gì? Có nhiều loại agency, ở đây phạm vi bài viết chỉ nói về các loại agency mà có designer 2d, thiết kế quảng cáo, như:
a. Creative agency
b. Social digital design agency
c. Branding design agency
d. IMC agency
Bên cạnh đó xin đừng hiểu lầm, hiểu sai về agency và studio, vì 2 môi trường này đều cần có graphic designer, 2d designer nhưng designer ở 2 môi trường này hoàn toàn khác nhau. Designer ở agency là về sáng tạo, thiết kế ra cái idea, cái layout cái mẫu để bán client, trong khi designer ở studio là hoàn thiện, là thực thi. (cái này B sẽ lên bài phân tích cụ thể sau)
Vậy trong abcd agency kể trên, thì tựu trung lại là gì? Là đều cung cấp từ nghiên cứu thị trường, lên chiến lược, giải pháp sáng tạo, và triển khai thiết kế. Graphic designer 2d, mới vào agency sẽ vô ở vị trí thấp nhất là triển khai thiết kế. Vậy để vô vị trí đó thì port cần có gì?
1. Kỹ thuật design – manipulation. Tức là trình độ compose layout, thủ pháp dùng adobe tầm trung, hay cao, sẽ giúp quyết định ok điểm số 1, để đi qua điểm số 2.
2. Điểm số 2 là gì? Trong layout đó, tư duy thiết kế đó được ứng dụng ra sao? Tư duy thiết kế là gì? Ví dụ: làm nước tăng lực, mà dòng nước y như nhớt castrol, chảy ra bị sai visual treament dẫn đến sai visual telling, visual treament đáng ra phải chảy kiểu tăng lực, là có nước bắn tung toé lên 1 chút, energy một chút, thì nó lại cho chảy nhìn vô rất nhớt, rất dầu nhớt y như castrol, là sai cmnr. Hoặc làm cho bé gái mà dùng font black extreme là nó bị ô dề, do bạn chưa hiểu hết các yếu tố thẩm mỹ khi chọn font.
3. Điểm số 3, idea đó của ai? Của sếp hay của chính designer đó, chỗ này nếu idea của sếp thì sẽ hỏi designer hiểu thế nào khi triển khai, để coi designer là người thực thi idea của sếp (thường là art director) sẽ hiểu tư duy quảng cáo, key message ra sao, hoặc nó ko hiểu, mà sếp sai đâu làm đó, thì nó là Do-er, còn nếu nó trình bày gãy gọn, nó hiểu sâu, nó hiểu xong rồi nó đi tìm đồ graphic, màu, font, element để bỏ vô, thì cu này ngon, nó có tư duy, có đầu óc, múc nó vô được, vì mai mốt mình brief là nó sẽ tự biết tìm cách, hoặc nhiều cách triển khai cái idea ra nhiều option – execution.
4. Điểm 4, nếu layout đó, mà idea của nó, nó nói được, và nói thiệt. Về các kiến thức marketing mục tiêu ra sao, cái yêu cầu creative brief thế nào, key message đó nó cũng tham gia bẻ chữ, góp ý, nó tìm các art direction (typo, color treatment, element graphic, image, visual telling) thì cái này, nên coi hốt nó vô lẹ, và nói luôn với nó: đm cty anh tuyển designer thôi, mà em có vẻ cứng, vô 2 hoặc 3 tháng probation đi, nếu review ổn, anh cho lên senior luôn.
5. Điểm 5, thái độ, cái này nói hoài, thái độ cần, cần ngang trình độ, vô agency là xác định bán mạng, ai nói không bán mạng thì coi lại cái agency đó hoặc là ít nổi tiếng, hoặc là ít job, hoặc là lương không cao để không ai thèm apply. Nên thái độ hợp tác, teamwork, thái độ khi bị kêu lại sửa layout lúc 6h tối, kêu làm thứ 7, chủ nhật nó như cơm bữa đó. Nên nếu sợ làm OT, sợ bị kêu lúc 7h tối ở lại làm, sợ bị viber, zalo thứ 7, chủ nhật, thôi anh khuyên, đi ra kiếm gì đó làm như tự mở ra kinh doanh làm chủ luôn cho nó thành công, chứ đi vô agency toàn thành thụ….. động, vì toàn bị sai, bị kêu, có chủ động được cái gì đâu.
Nên nếu apply vào agency cần chuẩn bị cái port, tuỳ vào agency mà mình sắp xếp lại cái port, như a viết bên trên, cái port cần theo cái flow:
1. Năng lực thiết kế (mấy cái ghép ghép bỏ bớt, đưa nhiều cái có bố cục đẹp, rõ ràng, layout có thông điệp vào)
2. Năng lực sáng tạo, ý tưởng
3. Tư duy thẩm mỹ, tư duy art (đưa đa dạng sản phẩm, ngành hàng vô, tìm kiếm layout nhiều phong cách vô, để chứng tỏ mình có thể hát nhiều loại nhạc, mình có khả năng biến hoá design
4. Tư duy về marketing, communication nằm trong mỗi layout, designer mà ko hiểu marketing, thì thiết kế đem treo trong nhà cho vui, chỉ có marketing mới thuê agency, agency mới cần designer. Chưa biết gì về marketing, thì học design phí tiền rồi.
5. Các thứ liên quan giúp cho port sáng lên như biết thêm cái này, cái kia, giúp cho cv thì cứ đưa vô.
Nếu thấy khó quá, bỏ qua. Agency không phải là chân ái, đời của mình còn cả núi chân tình, chân lý khác mà.
Vài chia sẻ cho các em nhé, nó chua, nó đắng, nhưng tình hình 4 tháng cuối năm 2024 căng lắm, agency nào mà số về được 50% lúc này là quá giỏi. Còn lại te tua nha. Nên có ai apply vào agency thì đợi qua 2025 đi.